Onlangs kreeg ik van een medewerkster van het Rijksmuseum te Amsterdam een mailtje met de vraag of ik meer wist over ene mevrouw A.N. van Adrichem uit Zutphen.
Deze dame schonk in 1938 een medaille aan het Rijksmuseum en de medewerkster deed onderzoek naar deze medaille en kwam via deze site bij mij terecht.
Het gaat om de Medaille de Sainte-Hélène, uitgereikt in 1858 aan Johannes van Adrichem (1793-1863) wegens zijn verdiensten in het Franse leger.
Ze probeerde er achter te komen wat de relatie van deze mevrouw van Adrichem met Johannes van Adrichem is geweest.
Natuurlijk was ik dolenthousiast na dit mailtje, want ik wist niet van het bestaan van deze medaille.
Ik ben uiteraard meteen aan het zoeken gegaan en zoals ik direct al vermoedde is de medaille een schenking geweest van Anna Wilhelmina van Adrichem (A.W. niet A.N.).
Over haar en haar zus schreef ik HIER al eerder.
Ze was de jongste dochter van Aart van Adrichem. Hij was het enige kind dat Johannes van Adrichem met zijn tweede vrouw Catharina van Haarlem kreeg. Zijn verhaal vind je HIER.
Anna Wilhelmina was hulp in de huishouding en (huis)naaister, geboren te Amsterdam. Ze heeft verschillende woonplaatsen gehad maar is uiteindelijk in 1964 in Zutphen overleden.
Ze woonde volgens de telefoongids van Zutphen in 1938 aan de Coehoornsingel wat exact klopt met de gegevens die het Rijksmuseum ook had.
Zowel Anna Wilhelmina als haar oudere zus Catharina Antje zijn kinderloos gebleven en dat is waarschijnlijk ook de reden dat de medaille en de toebehoren in 1938 geschonken zijn aan het Rijksmuseum. Anna Wilhelmina was toen 62 jaar.
Kennelijk was er toen geen contact met haar neef Johannes van Adrichem (Enschede) of haar nicht Gerhardina van Adrichem (Groningen).
Zij waren op dat moment de enige twee nog levende directe familieleden.
De medaille die Johannes van Adrichem in 1858 kreeg is aan hem uitgereikt door de 'Grande Chancellerie de l'ordre Impérial de la Légion'. (De kanselier van het Legioen van Eer)
De medaille zit in het bijbehorende doosje en er horen drie documenten bij die op naam staan van Johannes waarin staat dat hij gemachtigd is om deze medaille te dragen.
Uiteraard heb ik meteen gevraagd of ik de medaille kon komen bekijken maar helaas bevindt deze zich in het depot en staat er voor komend jaar een grote depotverhuizing op staat waardoor alles in verhuisdozen zit en niet te zien zijn. Dat is best balen.... het lijkt me erg bijzonder om iets te zien wat 165 jaar geleden van je voorouder is geweest.
In 1858 kreeg Johannes, hij was toen 61 jaar, de Sint Helena medaille uitgereikt. 44 Jaar nadat hij in het leger van Napoleon vocht. Deze oude veteranen werden "Grognards" (oude mopperaars) genoemd. Ze mopperden blijkbaar nogal veel op Napoleon, maar waren hem wel trouw.
Maar liefst 405.000 medailles werden er uitgereikt aan de nog levende veteranen die tussen 1795 en 1815 voor napoleon hebben gevochten. Er was wel haast bij vanwege de hoge leeftijd van de veteranen.
Deze medaille ging vergezeld van een genummerde en op naam gestelde oorkonde met in het midden een tekening van de medaille.
De rang en de eenheid waar hij in gediend heeft staan ook op de oorkonde vermeld. De oorkonde is ondertekend door de Kanselier van de Keizerlijke orde van het Legioen van Eer.
De medaille werd gepresenteerd in een kartonnen doos.
De medaille zelf is brons, omgeven door een dikke lauwerkrans met daarboven een keizerlijke kroon en opgehangen aan een groen lint met vijf rode strepen. In Nederland werd de medaille trouwens niet gedragen, de Franse tijd was voor de Nederlanders een tijd van bezetting en tirannie.
Op de site stehelene.org vind je 206 foto's van veteranen uit Napoleon's "Grande Armee".
Onder hen is ook de Nederlander Gerrit Adriaans Boomgaard. Hij was de eerste Nederlander die internationaal als oudste mens ter wereld erkend werd en naar alle waarschijnlijkheid was Boomgaard de laatst overlevende veteraan uit de Napoleontische tijd. Hij overleed in 1899 en werd 110 jaar oud.
Ik vind de foto's prachtig. Allemaal oude, verweerde maar trotse en statige mannen.
Er zitten ook een paar mannen bij waarvan onbekend zijn wie ze zijn, ik mag graag fantaseren dat Johannes er ook bij zit...
 |
| Wie weet is dit 'm wel ;-) |
Grappig detail is dat Johannes op 8 januari 1814 nadat hij uit Russische krijgsgevangenschap kwam, door het Franse leger vanwege een gewond linkerbeen werd ontslagen, weer naar Nederland vertrok en daar in Nederlandse dienst ging.
Op 18 juni 1815 vocht Johannes, ditmaal tégen Napoleon tijdens de slag van Waterloo en bracht hem met de 3e divisie waar hij bij dienden, onder leiding van Chassé, de genade slag toe waardoor Napoleon de slag bij Waterloo verloor.
Als Napoleon dat had geweten, had hij hem vast die medaille niet gedaan!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten