Freek van Adrichem |
Vandaag zou hij 100 jaar zijn geworden, mijn opa Freek.
Helaas is hij al 15 jaar niet meer onder ons. Om zijn leven te vieren, deden we als familie iets wat we nog niet eerder deden, we vierden zijn leven door in de stad samen een borrel te drinken. We proosten op hem en op zijn 4e achterkleinzoon die drie dagen geleden werd geboren en als 2e naam, de naam Frederik kreeg. Vernoemd naar hem, net zoals hij 100 jaar geleden werd vernoemd naar zijn overgrootmoeder Frederica. Hij zou er vast trots op zijn geweest!
Veel weet ik niet van mijn opa. Ik was 21 toen hij overleed en in die tijd was ik nog niet met mijn familiegeschiedenis bezig. Ik wou soms dat ik nog eens met hem kon praten, dingen vragen over vroeger. Over zijn jeugd, de oorlog.
Ik heb ook niet zo'n band met mijn opa gehad als ik graag had willen hebben. Hij was de enige opa die ik heb gekend, maar in mijn herinneringen staat hij altijd een beetje aan de zijlijn.
's Nachts in mijn dromen ga ik nog wel eens bij mijn oma op opa op bezoek, even een kopje thee drinken.
Ik herinner me nog dat ik met mijn opa in de stad heb gekeken naar Keep them Rolling, een optocht van legervoertuigen uit de tweede wereldoorlog, Het zal 50 jaar na de bevrijding zijn geweest en was 15 jaar. Opa met zijn typerende wandelstok en alpino pet op. Het is de enige keer dat ik me kan herinneren dat ik iets alleen met mijn opa heb gedaan.
Prachtig vond ik opa's grasveld. Groen en dik als een hoogpolig tapijt. Zelden mochten we er op spelen. Ik kreeg eens voor mijn verjaardag een wit joggingpak. Ik heb 'm één keer aangehad, op bezoek naar opa en oma en waar we eens mochten spelen op het zo gekoesterde grasveld. Toen we thuiskwamen was mijn outfit helemaal groen, en mijn moeder heeft 'm nooit meer schoon gekregen.
oma in de tuin aan de H. Smeltweg |
Ik bleef er niet zo vaak logeren, maar als ik er was kreeg ik altijd van oma en suikerklontje in mijn cola en mocht eerst mijn toetje op eten en dan pas de rest van de maaltijd.
Ik keek er graag in oma's toilettas vol met nepjuwelen (die ik trouwens nu in mijn bezit heb, en af en toe draag). Ik tekende in de schriften die oma altijd voor ons had klaar liggen of ik keek in de boeken die altijd in de kast stonden. Vooral de prachtige dikke boeken van Rien Poortvliet over David de Kabouter doen me altijd aan opa en oma denken.
Ik ging wel eens wandelen in een park of bij de Universiteit. Oma plukte graag mooie bloemen en takken. Takken met van die oranje, paarse of witte besjes. Vooral de herfst doet me altijd aan oma en opa denken. En in de zomer de bomen vol roze bloesems die voor het huis stonden. Oma had een dag in het park boterhammen gemaakt met vruchtenhagel en wit met bruine hagelslag. Ik kan me de smaak nog zo goed voor de geest halen, ik vond ze zo lekker, vruchtenhagel en hagelslag heeft echt nooit meer zo lekker gesmaakt als die dag!
Mijn opa, oma, broertje en ik op het balkon van mijn oom en tante |
Net als zijn vader Heinrich en mijn vader en oom, was ook mijn opa actief in het verenigingsleven op de speeltuin. Jarenlang is hij voorzitter en beheerder geweest van Speeltuin Varvik. Mijn opa en oma woonden tegenover de speeltuin en we gingen er dan ook vaak spelen als we op visite gingen.
Op 17 oktober 1981 bestond de speeltuin 30 jaar en nam mijn opa afscheid als toezichthouder van de speeltuin.
Ik met mijn opa bij het afscheid als toezichthouder |
In verband met de wet op privacy kan ik in de archieven niets over mijn opa vinden. Nu zijn geboorte 100 jaar geleden is, hoop ik dat er langzaam steeds meer te vinden valt.
Ik moet het dus doen met de herinneringen, foto's en krantenartikelen die ik van de familie hoor en krijg en dat is niet echt heel veel.
Hij was de oudste zoon van Heinrich van Adrichem en Wilhelmina Gertruda Hekke. Hij had nog een vier jaar oudere zus en na mijn opa werd er een jaar later nog een zusje geboren.
En maar liefst 14 jaar later nog een broertje.
familie van Adrichem |
opa op de Theo Thijssenschool |
Hij woonde als kind aan de Vlierstraat en de Goudenregenstraat.
Volgens mijn vader hebben mijn opa en oma elkaar leren kennen tijdens het wandelen. Ook wel het "flaneren" aan de Volksparksingel, waar vrijgezelle jongens en meisjes 's avonds gingen wandelen om de aandacht van de andere sekse te trekken.
Opa en oma werden verliefd, maar opa was acht jaar ouder dan oma en niet katholiek. Van de vader van mijn oma, mochten ze dan ook absoluut niet trouwen. Maar omdat oma "per ongeluk" zwanger raakte ging opa de Vries uiteindelijk toch overstag. Hij verbood echter om de zusjes en broertjes van mijn oma te komen op de trouwerij. Drie maanden na de bruiloft werd mijn oom geboren.
Trouwdag van mijn opa en oma |
aankomst op het stadhuis. |
Vanwege de woningnood na de oorlog woonden mijn opa, oma en mijn oom bij mijn overgrootouders aan de Goudenregenstraat.
Een gezin met twee kinderen had echter recht op een eigen woninkje dus werd mijn oma opnieuw "per ongeluk" zwanger en in 1950 werd mijn vader geboren. Het gezin kreeg een huisje aan de Halmeherastraat, waar 10 jaar na de geboorte van mijn vader nog een derde zoon werd geboren.
Ze hadden dan wel een eigen huisje, maar opa en oma hadden het niet breed, elk dubbeltje moest omgedraaid worden.
Mijn oom heeft voor hij stierf een boek geschreven over zijn jeugd, over de armoede maar ook over de avonturen van hem en mijn vader. Het is geschreven in het Twents en ik heb 'm al meerdere malen herlezen.
De ene keer staan de tranen me in de ogen als ik lees over de armoedige leefomstandigheden om vervolgens weer slap te liggen van het lachen als ik lees over de rare capriolen van mijn oma. Het boek geeft zo'n mooi beeld van het leven in die tijd. Echt een boek dat ik koester en door ga geven aan mijn kinderen.
Opa werkte als getouwbaas bij Wisselink Textiel en vanwege het lawaai bij de weefgetouwen kon hij goed liplezen. Toen mijn opa en oma eens op zondag op visite gingen bij zijn ouders is er ruzie geweest tussen mijn opa en zijn ouders. Hij zag voordat ze binnen waren wat ze zeiden over ze en dat viel niet in goede aarde, De ruzie liep zo uit de hand dat het contact voor altijd is verbroken tussen zijn ouders en hem. Mijn vader weet het moment nog goed voor zich te halen dat hij achterop zijn moeders fiets zat en hij zijn opa en oma voor het laatst zag.
Helaas herhaalde de geschiedenis zich jaren later. Na het overlijden van mijn oma kregen mijn vader, moeder en ik ook ruzie met mijn opa en heb ik mijn opa niet weergezien tot op de dag van zijn crematie. Het afscheid op die dag was moeilijk en ik voelde me er niet op mijn plek. Ik vond dat ik er niet bij had moeten zijn, achteraf ben ik wel blij dat ik er geweest ben.
Ik nam afscheid van de opa die ik al een aantal jaar niet meer had gezien en liepen de tranen me over de wangen bij de gedachte dat ik met die opa nooit meer nieuwe herinneringen zou maken.
Maar nare herinneringen vervagen en de mooie worden steeds belangrijker.
En ik koester de nachten waarbij ik bij opa en oma aan de deur sta om een kopje thee te komen drinken, allemaal heel goed wetend dat ze al zoveel jaren niet meer op deze wereld zijn...